Pambungad
NAGHILOM MAN ANG SUGAT, KAYSAKIT PA RIN PAGKAT BALANTUKAN
ni Gregorio V. Bituin Jr.
Nagnanaknak pa ang sugat ng ating bayan. Ngunit takpan man ng langib ang sugat at tuluyan itong maghilom, ramdam pa rin ng maysugat ang sakit pagkat balantukan, sarado na ang labas ngunit may sugat pa rin sa loob na hindi pa naghihilom. Pagtitiisan na lang ba ito ng maysugat? Kailangan nitong gumaling upang hindi na maramdaman pa ang sakit. Ngunit anong dapat gawin?
Kitang-kita ang pagnanaknak na ito sa buhay ng mga dukha, lalo na ang mga nakatira sa mismong lungsod. May nakatira pa rin sa mga barungbarong, mga tagpi-tagping dingding na tinabingan lang ng mga lumang tela, pira-pirasong tabla o kaya'y lumang tarpolin. At ang matindi, may nakatira sa kariton dahil walang sariling tahanan.
Maraming walang sariling tahanan sa lungsod. Nakatira lang sa tabi ng riles ng tren, sa ilalim ng tulay, sa gilid ng ilog, sa malapit sa kanal, sa mga mapapanganib na lugar. Ginawan daw sila ng paraan ng pamahalaan, sa pamamagitan ng National Housing Authority (NHA) o ng iba pang ahensya ng gobyerno, sa pamamagitan ng pagdadala sa mga dukha sa mga lunan-relokasyon na malalayo sa kanilang pinagkukunan ng ikinabubuhay.
Maganda para sa mata ng pamahalaan dahil inilayo na nila sa lungsod ang mga iskwater na masakit sa kanilang mga mata. Ngunit para sa mga maralitang itinapon na lang sa kung saan, ang pinagdalhan sa kanila'y lugar ng libingan. Kumbaga, mula sa danger zone patungong death zone. Walang kuryente, walang tubig, malayo sa palengke't ospital. Malayo sa pinagkukunan nila ng ikabubuhay. Kaya ang nangyayari'y nagbabalikan sa dating pinagmulan ang mga dukha para lang matiyak na malalamnan ang kanilang sikmura dahil naroon sa pinanggalingan ang kanilang trabaho. Di bale nang sumiksik muli saanmang sulok ng lungsod basta't matiyak nilang malalamnan ang kanilang sikmura't mapapatahan sa kaiiyak ang kanilang nagugutom na anak.
Ano ang problema? Hindi ba't sabi ng pamahalaan ay naresolba na ang kanilang problema? Ngunit ang sinasabi lang palang problema ng pamahalaan ay ang kawalan nila ng tirahan, at hindi ang problema ng dukha sa kahirapan. Kaya ang solusyon lagi ng pamahalaan ay bahay. Pag nakakita ng maralitang nakatira sa barungbarong o kariton, ang problema agad ng mga ito'y bahay, kaya ang solusyon ay bahay. Hindi nagsusuri sa kongkretong kalagayan na kaya dukha ang dukha ay dahil sa kahirapan, at hindi pa dahil sa kawalan ng sariling tahanan. Dapat ang solusyon ng pamahalaan ay magkakaugnay ang tatlong salik - ang pabahay, hanapbuhay, at serbisyong panlipunan. Isa man sa mga ito ang mawala ay tiyak na problema muli sa maralita. Kung may maayos na hanapbuhay ang maralita sa lunan-relokasyon, babalik pa ba sila sa dati nilang pinanggalingan upang mapakain lamang ang kanilang mga anak?
Ang mga manggagawa'y tinatamaan ng salot na kontraktwalisasyon. Ito ang naimbentong iskema ng mga kapitalista't pamahalaan upang hindi makaanim na buwan sa trabaho o kumpanya ang manggagawa, dahil dapat na silang ituring na regular paglampas ng anim na buwan. At pag regular na sila, dapat nang kilalanin at ibigay ang mga benepisyong nararapat para sa mga regular na manggagawa. Isa pa ay ang karapatan ng regular na manggagawa na magtatag o kaya'y sumapi sa unyon. Ito ang ayaw ng mga may-ari ng kumpanya, ang magkaroon ng unyon, dahil para sa kanila'y walang karapatan ang mga manggagawa sa loob ng pabrika kundi magtrabaho lang ng magtrabaho, tulad ng kalabaw na walang angal kahit nilalatigo. Kaya ang ginawa ng kapitalista, kasama na ang pamahalaan, ay pinauso ang iskemang limang buwan lang na pagtatrabaho, meron pang isang buwan na trabaho na lang, pang hindi maehersisyo ng manggagawa ang kanilang karapatan, upang hindi sila magtamasa ng benepisyo, tulad ng SSS, PhilHealth, 13th month bonus, at iba pa, na para sa mga may-ari ng kumpanya ay malaking kabawasan sa tubo.
Marami pang sakit ang bayan. Kahit patuloy pa ring nangangako kada kampanyahan ang maraming pulitiko, hindi pa rin nagagamot ang sakit ng katiwalian, pangungurakot, pagwawalang bahala sa kapakanan ng masa, lalo na ng mga dukha. May bayad pa rin ang pagpapaospital, kahit na ang dukhang walang pera'y hihingan muna ng pang-down payment gayong walang-wala na nga. Negosyo ang pagpapaospital imbes na ito'y serbisyo. Napakamahal din ng presyo ng edukasyon gayong ito'y dapat karapatan ng lahat, at hindi pribilehiyo lang ng may salapi.
Ang mga nakaupong trapo (tradisyunal na pulitiko), mga nahalal sa Kongreso't Senado, ay hindi makitaan ng paggawa ng batas pabor sa mga dukha't manggagawa, kundi pawang pabor sa interes ng naghaharing uri, sa interes ng kapitalista, sa interes ng negosyo. Ang ginagawa nilang batas ay yaong nakabubuti sa kanilang interes, sa negosyo't pagpapanatili sa kanilang poder ng kapangyarihan, at panunupil sa karapatan ng maliliit. Sa ating Konstitusyon ng 1987, bawal ang dinastiyang pulitikal, ngunit ang paggawa ng batas upang ipatupad ito'y hindi maipasa-pasa sa Kongreso't Senado dahil pawang mga dinastiyang pulitikal ang mga nakaupo roon. Ang nakasaad sa Konstitusyon ng 1987 na dapat magtamasa ng living wage ang mga manggagawa ay hindi pa rin nagagawan ng batas, at nananatili pa rin ang batas na minimum wage na halos wala pa sa kalahati ng living wage na dapat matanggap ng manggagawa.
Kailangan ng rebolusyon. Kailangan ng tunay na pagbabago. Hindi natin maaasahan ang pagbabago mula sa itaas, mula sa pamahalaan, mula sa elitista, mula sa naghaharing uri, dahil nais nila itong mapanatili. Kailangan natin ng totoong pagbabago mula sa ibaba, mula sa pagkakaisa ng mga dukha, mula sa pagkakaisa ng mga manggagawa, mula sa pagkakaisa ng lahat ng inaaping sektor ng ating lipunan.
Patuloy nating suriin at pag-aralan ang lipunan. Bakit may laksa-laksang naghihirap at may kakarampot na nagpapasasa sa yaman ng lipunan? Bakit ang mga karapatan natin, imbes na tamasahin, ay nagiging negosyo, imbes na serbisyo sa tao? Panahon na para palitan ang sistemang bulok ng isang sistemang tunay na magtatamasa ang buong bayan ng positibong pagbabago. Kung ramdam ng buong katawan natin ang sakit ng kalingkingan, mas ramdam natin ang sakit ng balantukan kahit naghilom pa ang sugat. Ang mga sugat na ito ng ating bayan ay dapat tuluyang gumaling, at gagaling lang ito kung ang mismong aping sambayanan ay kikilos at magkakaisa sa iisang adhikain, magaganap din ang tunay na pagbabagong gagalang sa ating karapatan, pagbabagong magbabahagi ng pantay na yaman ng lipunan sa lahat, pagbabagong magtatamasa ang lahat ng pantay na kalagayan sa lipunan. Marami pang dapat gawin. Kaya kailangan nating kumilos at magkaisa tungo sa ating inaasam na pagbabago.
Sampaloc, Maynila
10 Disyembre 2010
Walang komento:
Mag-post ng isang Komento