Live Webcast Hinggil sa Karapatang Pantao

LIVE WEBCAST HINGGIL SA KARAPATANG PANTAO

ni Gregorio V. Bituin Jr.

Isang malaking karangalan sa akin ang mapasama sa live webcast viewing ng Universal Periodic Review (UPR) ng Pilipinas nitong Mayo 29, 2012. Kasabay ito ng naganap na botohan ng mga senador sa impeachment. Isinagawa ang nasabing UPR sa ikatlong palapag ng multipurpose hall ng Commission on Human Rights (CHR) sa Daang Commonwealth sa Lungsod Quezon.

Nag-imbita ang PAHRA at PhilRights sa pamamagitan ng email at tawag sa telepono sa iba't ibang NGOs at POs nang sila'y maimbitahan naman ng CHR para sa magaganap na live webcast. Maaga pa lang, bandang alas-dos ay naroon na ako, dahil nakalagay sa imbitasyon ay magsisimula ito ng 2:15 pm at magtatapos ng 8:15 pm. Nakaanunsyo rin ito sa HR Online. Maya-maya’t dumating na rin ang mga kinatawan ng Philippine Alliance of Human Rights Advocates (PAHRA), PhilRights, Bukluran ng Manggagawang Pilipino (BMP), Partido ng Manggagawa (PM), Medical Action Group (MAG), mga kawani ng CHR, Youth for National Democracy (YND), Sarilaya, Women’s Legal Bureau, mga department heads ng CHR, at marami pang iba. Ako naman ang kumatawan sa Kongreso ng Pagkakaisa ng mga Maralita ng Lungsod (KPML). May photographer din at may taga-video sa loob ng session hall.

Mga 150 katao rin ang nakadalo sa live webcast, na nagsimula nang ganap na ikatlo ng hapon. Naka-LCD ito sa isang malaking pader. Malakas din ang sound kaya dinig ito kahit nasa bandang likod. Aircon ang silid na ang dingding ay salamin. Sa ibaba ng screen ay nakalagay ang www.unorg/webcast - United Nations Webcast. Sinimulan ang buong sesyon sa panalangin at sa pag-awit ng Lupang Hinirang.

Ang nag-emcee ay si Ms. Karen Dumpit ng CHR. At ang nagbigay ng paunang pananalita ay si Commissioner Norberto de la Cruz, Officer in Charge.

Sa live webcast, ang tagapag-ulat para sa Pilipinas ay si Department of Justice secretary Leila De Lima, na dating Chief ng CHR. Tinalakay niya ang ulat ng Pilipinas hinggil sa karapatang pantao sa harap ng mga kinatawan ng iba't ibang bansa na pulong ng United Nations Human Rights Council.

Binanggit ni De Lima ang pagsasabatas ng amended Migrant Workers Act, ang amended Labor Code hinggil sa nightwork for women, ang pag-decriminalize sa libel, ang pagsasabatas ng Anti-Torture Act of 2009, at ang ASEAN Convention Against Trafficking. Marami pa siyang natalakay hinggil sa karapatang pantao sa bansa. Matapos niyang mag-ulat ay nagbigay naman ng pahayag ang iba't ibang bansa. Ayon sa ilang mga kasama sa HR network, nasa 71 bansa ang nakatakdang magpahayag hinggil sa ulat ng Pilipinas.

Agad kong napansin dito ang iba't ibang spelling ng mga bansa nang sila na'y magpahayag, magtanong at magkomento hinggil sa ulat ng Pilipinas. Ang una na rito ay ang bansang Singapour (Singapore), na imbes na pore na karaniwan nating alam ay pour na akala mo'y nagbuhos ang pagkabaybay sa pangalan ng bansa. Sumunod ay Slovaque, na tingin ko'y Slovakia, ang Serbia naman ay Serbie.

Saka ko lang naunawaan ito nang malaman kong sa Geneva nga pala sila nag-uulat. Gayunman, inilista ko ang mga pangalan ng bansang ito na nasa wikang Pranses, at sa talaan ay isinama ko ang tamang pagbaybay ayon sa nakikita natin sa Pilipinas. Gayunman, ang Philippines ay tama ang pagkabaybay.

Marami ding hindi mo agad maintindihan tulad ng Pays-Bas, na iyon pala'y bansang The Netherlands, kung saan ang Pays-Bas ay salitang Pranses, ang kahulugan ng pays ay mga bansa at ang bas naman ay mababa, kaya ang Pays-Bas ay low countries ang kahulugan, o The Netherlands.

Nagkomento hinggil sa ulat ng Pilipinas ang mga bansang Corée du Sud (South Korea), Slovakia, Afrique du Sud (South Africa), Espagne (Spain), Sri Lanka, Suede (Sweden), Thailande (Thailand), Timor Leste (East Timor), Trinidad an Tobago (Trinidad and Tobago), Emirats Arabies Unis (United Arab Emirates), Royaume-Uni (United Kingdom), Etats Unis (USA), Uruguay, Venezuela, Viet Nam, Australie (Australia), Austriche (Austria), Azerbadjan (Azerbaijan), Bahrein (Bahrain), Belarus, Bresil (Brazil), Brunei Darussalam, Cambodgie (Cambodia), Canada, Chile, Cuba, Danemark (Denmark), Egypte (Egypt), France, Saint-Siege, Allemagne (Germany), Indie (India), Indonesie (Indonesia). Di gaanong kita ang buong pangalan ng ilang bansang nag-ulat pagkat nakapokus ang camera sa tao kaya di na natin nalaman kung paano ang pagka-spell, tulad ng Bangladesh, Belgium, Ecuador, atbp.

May mga bansang lalaki ang nagsasalita ngunit boses-babae, tulad ng Qatar. Meron namang babae ang nagsasalita ngunit boses-lalaki, tulad ng Madagascar. Haka ko, hindi nagsasalita ng Ingles iyong iba at interpreter nila ang nagsasalita, mga interpreter na nasa kanilang likod at nakatayo. Nabanggit naman ng Australia na dapat mahuli at managot pag napatunayan ang mga suspek sa mga extra-judicial killings sa Pilipinas, tulad nina Palparan, Reyes ng Palawan at mga suspek sa Maguindanao massacre.

Sinagot ni De Lima ang mga tanong at mungkahi ng mga nagpahayag na bansa. Sinabi niyang pinaigting na ang pagsubaybay (monitoring) ng bansa hinggil sa EJK (extra-juducial killings), sapilitang pagkawala (forced disapperances) at torture. Nagtayo na rin ng special task force ang DOJ kasama ang independyenteng CHR, at meron silang MOA (memorandum of agreement). Nagkaroon na rin ng legal remedies tulad ng writ of habeas data. Pagpapatibay ng witness protection program. Pagkakaroon ng IRR (implementing rules and regulations) ng Ra 9745 o Anti-Torture Act of 2009. Pati na rin ang Rome Statute - RA 9851 na batas hinggil sa IHL international humanitarian law, genocide, atbp. Meron na ring panukalang batas (bill) sa kongreso hinggil sa sapilitang pagkawala.

Pinagsalita rin ni De Lima ang dalawa niyang kasamahan, tulad ng Executive Director ng Philippine Commission of Women (PCW) at Undersecretary ng Department of Social Welfare and Development (DSWD). Di ko na nakuha ang kanilang mga pangalan. Iniulat ng taga-PCW ang hinggil sa reproductive and sexual health, mother and children's health at anti-discrimination bill, habang iniulat naman ng taga-DSWD ang hinggil sa right to education, basic literacy program, rescuing child laborers, at ang anti-pornography council. Nakita rin sa video si CHR Commissioner Etta Rosales, ngunit di siya nagsalita sa harapan ng UNHRC.

Ang sumunod na bansang nagpahayag ay ang Iraq, Irlande (Ireland), Jamaique (Jamaica), Laos, Lettonie (Latvia), Liechtenstein, Madagascar, Malaisie (Malaysia), Mexique (Mexico), Qatar, Myanmar, Pays-Bas, Nouvelle-Zelande (New Zealand), Nicaragua, Noruege (Norway), Pakistan, Palestine, Portugal at Maroc (Morocco).

Sinagot ni Sec. De Lima ang mga katanungan mula sa Laos, Mexico, New Zealand at Morocco. Ayon sa kanya, isinasagawa ng Pilipinas and prosecution and conviction of traffickers, rescue of traffic victimes, awareness raising, at ang recent ascension ng Pilipinas sa Rome Statute. Pinagsalita niyang muli ang taga-DSWD na nag-ulat hinggil sa PWDs (persons with disabilities) kung saan ang mga ito'y may 20% discount sa mga gamot mula sa Mercury Drugs, at 5% discount naman sa mga pangunahing bilihin. Meron din umanong panukalang batas na pag-amyenda sa Magna Carta on PWD upang igiit ang pantay na pagkakataon sa pagtatrabaho.

Dinagdag din ni De Lima ang pag-institusyonalisa ng mekanismong feedback. Kasama rin, anya, ang anti-poverty and corruption sa 16-Point Agenda ng social contract sa mamamayang Pilipino. Ayon pa sa kanya, nagpunta ang mga kinatawan ng Pilipinas sa Geneva dahil sa kanilang human rights obligation, at ang lahat ng rekomendasyon ng mga bansa ay kanilang pag-aaralan. Sa huli'y nagpasalamat na siya sa pangulo ng UNHRC na isa ring babae, at sa lahat ng mga kinatawan ng mga bansa.

Bandang 6:30 na ng gabi, nagkaroon kami ng 5 minutes break sa loob ng session hall. Matapos iyon ay nagpahayag ang ilang mga dumalo sa live webcast na iyon ng kanilang kuro-kuro. Unang nagsalita ang kinatawan ng PAHRA na si Rose Trajano kung saan iniulat niyang tatlong bansa ang nagrekomenda ng pag-ratify ng optional protocol, at 5 silang naroon sa Geneva, na kinatawan ng iba’t ibang human rights organization sa bansa upang mangampanya hindi sa mismong pulong kundi sa paggawa pa lamang ng draft. Ang ikalawa’y nagpahayag hinggil sa compensation bill. Ang ikatlo’y nagsalita ang mula sa Komite ng Edukasyon ng CHR. Ang ikaapat ay mula sa BMP. Ang ikalima’y mula sa Women’s Legal Bureau, sumunod ay mula muli sa CHR. At nagpahayag din ang tagapangulo ng PAHRA na si Max De Mesa.

May mga nagpahayag na may kakulangan din ang mga ulat ng Pilipinas, tulad ng hindi pagdodokumento sa mga paglabag sa karapatan ng manggagawa. Ngunit sinagot ito na dapat ay verified cases lang ang iniuulat. Ibig sabihin, ang mga kaso ng paglabag sa karapatang pantao ay dapat agarang iulat sa kinauukulan. 

Matapos ang pagpapahayag ng mga kuro-kuro, ipinakilala naman ang bagong website ng karapatang pantao - ang iHumanRights.ph. Meron silang planong sa Disyembre 2012, dapat meron nang “over 40,000 documents encoded and categorized by HRV, UPR and Treaty Bodies”. Inanunsyo rin dito ng emcee ang aklat na "A Road in Search of a Map: The Philippines' Human Rights Compliance". Ang nilalaman nito'y mga tinipong akda ng CHR at Civil Society Reports para sa "2nd Cycle Universal Periodic Review (UPR) Process for the Philippines, 2008-2011", at naglalaman ito ng 92 pahina, na nasa 6" x 9" ang sukat. Limitadong kopya lang ito at nakakuha ako ng isang kopya.

Hindi naman kami nagutom dahil habang kami'y nakikinig, maya't maya ang dating ng mga pagkaing Pinoy, tulad ng cornick, banana cue, fish ball, palamig na sago, at may mineral water. Ang hapunan naman namin ay binalot, kung saan namili kami sa limang klase ng ulam: tapa, tosino, baboy, adobo at manok. Ang pinili ko ay tapa. 

Bago umuwi'y naglitratuhan muna sa harapan kasama ang mga dumalo habang hawak nila ang tarpouline hinggil sa naganap na live webcast sa CHR. Alas-otso na ng gabi nang kami'y umalis sa lugar.