ANG KAMPANYANG ANTI-GMO NG CRSF
ni Gregorio V. Bituin Jr.
Masarap sa pakiramdam na nakadalo ako ng dalawang araw na pulong ng mga anti-GMO advocates na CRSF (Consumer Rights for Safe Food) noong Hunyo 7 at 9, 2012 sa Miriam College sa Katipunan Avenue, Quezon City.
Sa pagtatapos ng matagumpay na talakayan sa Kamayan Edsa noong Mayo 18, 2012, inanyayahan ng grupong Green Convergence ang mga dumalo roon na daluhan ang pulong-talakayan ng CRSF hinggil sa GMO (genetically modified organisms) sa darating na Hunyo 7, 2012, araw ng Huwebes sa ganap na ikalawa hanggang ikaapat at kalahati ng hapon sa Miriam College. Sa pangalan pa lang ng CRSF ay atin nang mababatid kung ano ang layunin ng samahang ito - ang ipagtanggol ang karapatan ng bawat tao para sa ligtas na pagkain. Tuwing unang Huwebes ng bawat buwan umano'y may talakayan ang CRSF sa lugar na iyon.
Hunyo 7, 2012
Isa ako sa mga nakadalo sa patawag na iyon. Gayunman, nahuli ako ng dating. Nakapagsimula na sila, ngunit naabutan ko pa rin ang presentasyon sa powerpoint ni Dr. Nina Galang, isang guro sa Miriam at pangulo ng Green Convergence.
Nagtala rin ako ng ilang detalye hinggil sa paksa, tulad ng mga sumusunod:
- excessive use of herbicides have resulted in superweeds
- threats to trade: produces, such as papaya, may be rejected by countries which have strict laws on GMO
- because of IPR agreements, 4-5 multinational companies will control the food of the world
- most widely planted GMOs: soya, mais, canola
- in US - 55 million hectares
- in Argentina - 18 million hectares
- in Brazil - million hectares
- in Canada - million hectares
- how do GMOs get into our food: (a) processed food; (b) imported raw products, e.g. soya seeds, extracted flour, oil or syrup; (c) seeds for planting; (d) chicken, pigs and cows are fed GMOs; (e) genetic modification of our own corn crops
- and now Bt talong! - for direct human consumption if the proponents succeed
Ito ang isa sa pinakamatingkad na isyu:
- until now, there's no popular / active anti-GMO campaign group
Napag-alaman ko rin na ang mismong gumagawa ng mga GE crops (o mga binhi't tanim na may GMO, o genetically engineered) ang siya ring gumagawa ng mga kemikal. Ibig sabihin, kopo na nila ang kalakalan - tagagawa na ng GE crops, tagagawa pa ng mga kemikal na gagamitin sa GE crops, kaya tubong-tubo sila sa kanilang pinuhunan.
May isang nagtanong: Paano daw tayo nakakasigurado na hindi ligtas ang GMO. Ang sagot ni Dr. Galang: In case of water, if one scientist say it is safe and other scientist said it is not safe, will you drink it?
At isinulat ko sa aking kwaderno ang ilang mahahalagang punto:
- precautionary principle - if one product is not safe, then don't promote it as safe
- "tap water is safe", "tap water is not safe", "bottled water is safe" - saan nanggagaling ang mga scientist
- there's money for research in papaya, tomato, GMO, but there's no research on organic fruits
- it depends who funds the research
- those who say safe are from industries
- those who say not safe are formerly from industry but get out of it because they cannot stomach it
- there's a biosafety law
Ayon pa sa mga kasama ko sa pulong na iyon, dapat mag-file ng Writ of Kalikasan sa Korte Suprema upang mapigil ang eksperimentasyon ng Bt talong. At sabi pa ng isang kasama roon, "Consumers of the Philippines, of the world, unite!" Idinagdag pa nila, "Let us demand:
- Transparency
- Access to information on scientific studies
- Our right to choose
- Safe food"
May mga bansa at probinsya na ring tinanggihan ang pagtatanim ng GM crops, tulad ng England, Germany, Italy, Austria, Liechenstein, at Japan. At sa mga probinsya naman ay nasa Pilipinas: ang Negros, Bohol, Mindoro, Ifugao. Magandang patampukin ang pagtanggi ng kanila mismong lugar sa GMO, at ipakita sa taumbayan ang mga dokumento at kampanyang ginawa nila bilang pag-ayaw sa GMO at nang mas makapagbigay inspirasyon ito sa mga dumarami pang mamamayang ayaw sa GMO.
Isa sa mga dahilan kung bakit ayaw ko sa GMO ay ito. Nais nang kontrolin ng mga korporasyon ang pinanggagalingan ng pagkain ng tao. Bawat binhi ay may patent na, at sa mga korporasyong ito lamang dapat bumili. Bawal mag-ipon ang mga magsasaka ng mga binhing may GMO dahil makukulong sila. May IPR (intellectual property rights) na kasi ang mga binhing may GMO. Ang prinsipyong kung sino ang kumokontrol sa pinagkukunan ng pagkain ang siyang kumokontrol sa mundo ang siyang prinsipyong taglay ng mga korporasyong ito. Wala nang kalayaan ang mga magsasaka sa kanilang mga binhi, at wala na rin tayong kalayaang piliin ang mga pagkaing ligtas para sa atin at sa ating pamilya. Nais nang kontrolin ng mga korporasyong ito ang pinagkukunan ng pagkain ng sangkatauhan.
Dito pa lang ay makikita na natin ang pagkaganid ng mga promotor ng GMO. Kung talagang maganda ang layunin nila, bakit kailangan nilang lagyan ng patent o IPR ang mga binhi? Bakit hindi hayaan ang magsasaka na magtanim at mag-alaga ng sarili nitong binhi? Bakit kailangang bilhin sa mga korporasyon ang mga binhi? Sa layunin pa lang nila, hindi na maganda. Bakit ang "65% of the seeds of the world" ay kontrolado ng tatlong kumpanya, na ayon sa isang dumalo, ay ang Monsanto, Bayer, at Syngenta.
Sa isa pang paksa, ang "Orientation to Organic Food", tinalakay na ang mga organikong pagkain ay yaong mga gumagamit ng organikong pamamaraan sa pagsasaka, walang mga synthetic inputs at wala ring GMO. Nabanggit din ang RA 1068 o Organic Agriculture Act of 2010. Sa kasaysayan, nito lamang ikalawang hati ng ika-20 siglo nang maipakilala sa ating suplay ng pagkain ang mga bagong synthetic materials. Ang organic farming ay nagsimula bilang tugon sa industriyalisasyon ng agrikultura o yaong tinatawag na Green Revolution. Ayon pa sa talakayan, ang pataba ay ginagamit sa lupa at hindi sa tanim.
May nagmungkahing tingnan din namin sa YouTube yaong mga grocery store wars. May nagkomento rin na dahil sa matinding patalastas ng mga malalaking kumpanya ng pagkain, ayaw nang kumain ng gulay ng mga kabataan ngayon, dahil itinuturing itong provincial food. Mababa ang tingin umano ng mga kabataan ngayon sa mga kumakain ng gulay. Mali ito, pagkat sa mga gulay nakukuha ang karamihan ng mga bitamina at mineral na kailangan ng tao upang manatiling malakas ang kanilang pangangatawan.
Natatandaan ko, ilang taon na ang nakararaan ay nilikha ko ang isang tula hinggil sa GMO. "Dyenosidyo ng mga Binhi (Genocide of the Seeds)" ang pinamagat ko dito. Ilang beses ko na rin itong binasa sa Kamayan forum, at nalathala na rin ito sa isang aklat. At hanggang ngayon, hindi pa rin nagbabago ang paninindigan ko laban sa GMO.
Bago mag-uwian, pinatalastas din na mayroong pulong ang mga kasapi na ng CRSF para magplano ng mga hakbangin nito sa kampanya, at upang mas maipatagos pa sa taumbayan ang iba't ibang isyu kung bakit kailangan nating pangalagaan ang ating kinakain. Ito'y gaganapin sa lugar ding iyon sa Hunyo 9, 2012, araw ng Sabado, sa ganap na ikalawa hanggang ikalima ng hapon.
Nagpasiya akong dadalo sa araw na iyon. Ngunit bago iyon, nagdibuho ako sa kompyuter ng dalawang uri ng islogan para itatak sa t-shirt. Mga panawagan ito laban sa GMO at nakalagay ang pangalan ng CRSF sa ibaba. Sa unang disenyo ng t-shirt nakasulat sa bandang itaas ang "Ayoko sa GMO!" at sa ibaba naman ang buong pangalan ng CRSF at ang daglat nitong nakapanaklong. Sa gitna'y may malaking letrang GMO na nasa loob ng bilog, may linyang nakapahilis sa diyametro ng bilog na nakapaibabaw sa mga letrang GMO bilang tanda ng pagkaayaw sa GMO. Sa ikalawang disenyo ng t-shirt naman, nakasulat ang mga salitang "Fight for our right to safe food!" sa bandang itaas. At tulad ng naunang disenyo ng t-shirt ay ganuon din ang nakalagay sa gitna at sa ibaba. Kulay lunti ang nasa itaas, at kulay bughaw ang pangalan ng samahan. Magkaiba naman ng kulay ang nasa gitna ng t-shirt.
Hunyo 9, 2012
Dumating ako ng maaga sa lugar. Bandang ikalawa ng hapon ay naroon na ako. On-time, ika nga. Hanggang sa unti-unti na ring nagdatingan ang mga dadalo sa pulong.
Nagsimula ang pulong bandang ikalawa't kalahati ng hapon. Nagpakilanlanan muna ang bawat isa. Ipinakilala rin ang pamunuan ng CRSF. Halos tatlong taon na rin pala ang CRSF mula nang ito'y itinatag noong 2009. Inilatag din ang mga layunin ng CRSF:
- educate the consumer about health food
- provide the consumer with healthy food choices
- encourage organic farming
- lobby with the government to protect the consumers with laws specially labelling or banning GMOs.
Nagtanong ang tagapagdaloy (moderator) sa amin. Aniya, "Do the food we eat really matter?" na sinagot namin ng "Yes!" At ipinaliwanag ng tagapagdaloy na "food also affects behaviour", kung may cholesterol, ang epekto nito ay heart disease, kung sugar naman ay diabetes. Apektado tayo sa ating mga kinakain, lalo na yung may mga chemical additives, mga processed foods, at iba pa. Sa tanong na iyon, naalala ko tuloy ang mga alamat ng pagkain, tulad ng pinya na nagkaroon ng maraming mata dahil sa katamaran ni Pina. Magiging tamad nga ba ang kumakain ng pinya. Sa alamat naman ng ampalaya, ang isang maganda ngunit mapanlait na dalaga ay pinarusahan at naging kulubot at mapait na ampalaya. Ang mga alamat nga naman, pawang parusa ang pinanggalingan ng ating mga pagkain. May isinulat nga ako noon na artikulo hinggil sa mga alamat ng pagkain, na sinimulan ko sa palasak na kasabihang "You are what you eat."
Inilatag din ang CRSF activities para sa 2012-2013:
- Happy Food Projects
- GMO Food labeling and banning law
- Urban gardening / going vegetarian
- Promoting consumption of organic food
- Continuing education of members
- Networking with other groups
- Social media
- Fund raising
- Research and development of training and educational materials
May inilabas na rin palang Administrative Order ang Department of Education na "no to junk food".
May inihahanda ring isang Urban Gardening Book na Going Vegetarian. Ang mga nilalaman umano nito ay mga pananaliksik hinggil sa mga recipe, gamit pangmedikal, pangangalaga ng halaman, at mga isyu hinggil sa paano maging vegetarian, ang mga impact nito sa kapaligiran, at iba pa. Kailangang isulat ang mga ito sa paraan ng sanaysay (essay), i-layout, proofreading, at iba pa, upang maging ganap itong aklat.
Sa pagsasagawa naman ng tuluy-tuloy na pagbibigay ng edukasyon, may buwanang seminar hinggil sa GMOs at sa ligtas ng pagkain, may bi-annual membership safe food seminar, may mga field trip at farm visit din, at pamamahagi ng mga impormasyon sa email at facebook.
Nakikipag-ugnayan din ang CRSF sa iba't ibang grupo tulad ng No2GMO, Green Convergence, Organic Farmers, sa grupong internasyunal na Madge, at marami pang iba.
Naglatag ng manila paper sa dingding kung saan nakasulat sa bawat manila paper ang mga CRSF activities. Nagsulat ng mga mungkahi, pati na pangalan ng nag-volunteer na sasama't magiging aktibo sa proyektong iyon. Ang bawat isa'y nagsulat sa manila paper.
Sa aking bahagi, isinulat kong dapat magkaroon ng malaking aktibidad tuwing Oktubre 16 ng bawat taon, na siyang World Food Day, halimbawa'y forum at paglalabas ng CRSF ng press statements at letter-to-the-editors para sa araw na ito. Inihapag ko rin ang dinisenyo kong anti-GMO t-shirt bilang bahagi ng kampanya, at pagsasalin sa wikang Filipino ng anumang hinggil sa kampanyang anti-GMO, na nais kong gampanan ng husay.
Natapos ang pulong ng bandang ikalima ng hapon. Umuwi akong naglakad lamang at nag-iisip hinggil sa kampanyang dapat gawin, kasama ko man ang CRSF, o sa sarili kong pamamaraan. Ang mahalaga, ang kinakain natin ay dapat galing sa mabuti, at walang dapat kumontrol sa pinagkukunan natin ng pagkain. Wala akong personal na ganansya sa kampanyang ito, maliban sa masarap na pakiramdam na nakakatulong ako sa aking kapwa, gayunman alam kong higit na makikinabang sa kampanyang ito'y ang mga susunod na henerasyon. Ang munti mang tulong namin ngayon ay para sa susunod na henerasyon.
Alam kong sinumang maging bahagi ng CRSF ay nasa mabuting kamay at nasa mabuting layunin para sa sangkatauhan. Ang kailangan lamang nila ay matulungan silang mapalakas ang adbokasyang ito para sa kapakinabangan ng higit na nakararami sa lipunan.
Walang komento:
Mag-post ng isang Komento