KARAPATANG PANTAO, PARA KANINO?
ni Gregorio V. Bituin Jr.
(Mula sa Maypagasa magasin ng Sanlakas, Disyembre 1999, pahina 17)
Noong 1948, idineklara ng United Nations ang ika-10 ng Disyembre bilang Pandaigdigang Araw ng Karapatang Pantao o Universal Human Rights Day. Ito’y bilang tugon sa mga paglabag sa karapatangpantao na umiral noong Ikalawang Daigdigang Digmaan, kung saan sinakop ng Germany ang Poland, pati mga karatig-bansa nito upang ubusin ang buong lahing Hudyo. Sinundan ang mga pananakop na ito ng Fascist Italy at Imperialist Japan. Dahil sa milyun-milyong katao ang namatay sa mga digmaang ito, nagkaroon ng aral ang sangkatauhan. Mahigit apat na buwan nang naitatatag ang bansang Israel, na naging tahanan ng mga Hudyo, nang gumawa ng isang deklarasyon ang mga bansang kasapi ng United Nations upang kilalanin ang mga karapatan ng tao. Kilala ito ngayon bilang Pandaigdigang Pahayag hinggil sa mga Karapatang Pantao o Universal Declaration of Human Rights (UDHR).
Ang karapatang pantao ang mga batayang karapatan kung saan kinikilala ang pagiging tao ng isang tao. Ang kanyang dignidad at karapatang mabuhay ng marangal at may payapang isipan ang iniingatan ng mga karapatang ito. Dito sa ating bansa, maraming human rights organizations ang gumugunita sa Universal Human Rights Day tuwing Disyembre 10 bilang tanda ng paggalang sa mga karapatang ito. Bakit kailangang gunitain ito? Maraming karapatang pantao ang nalalabag, hindi lang ng karaniwang mamamayan, kundi ng mismong mga nasa poder.
Pasimplehin na lang natin: isyu ng manggagawa. Ito ang nakasulat sa UDHR, Artikulo 23: “(1) Everyone has the right to work, to free choice of employment, to just and favourable conditions of work and to protection against employment. (2) Everyone, without any discrimination, has the right to equal pay for equal work. (3) Everyone who works has the right to just and favourable remuneration ensuring for himself and his family an existence worthy of human dignity, and supplemented if necessary, by other means of social protection. (4) Everyone has the right to form and to join trade unions for the protection of his interests.”
Ating pansinin, nakikita ba natin kung may mga ginagawa nga ang maraming human rights organization at advocates dito sa ating bansa laban sa union-busting, kaswalisasyon, demolisyon, paghahagis ng teargas ng mga pulis, hindi pantay na pagtingin sa mahihirap at mayayaman, atbp.? Bakit patuloy pa rin ang paglaganap ng mga paglabag sa karapatang pantao?
Nang sabihin ni Erap Estrada ang nakakainsulto sa mangggawang tanong na “Nakakain ba ang CBA?” at nang ninais ng taipan na si Lucio Tan na suspindihin ng sampung taon ang karapatang makipag-CBA ng mga manggagawa ng Philippine Airlines (PAL), walang boses na narinig mula sa maraming human rights organizations sa bansa upang ipagtanggol ang batayang karapatan ng mga manggagawa ng PAL. Maraming human rights organizations at human rights advocates sa ating bansa, pero hindi naman makita sa totohanang labanan, at hindi man lang magawan ng kaukulang aksyon ang usaping pangmanggagawa, gaya ng pakikibaka laban sa union-busting, kaswalisasyon, illegal lock-out, ilegal dismissal, CBA violations, strike ban at marami pang uri ng karahasan sa mga manggagawa. Ahhh, baka talagang walang alam ang mga human rights advocates na ito sa batayang karapatan ng mga manggagawa. Kawawa naman sila.
Ito ang ating hamon. Sa pagsapit ng Pandaigdigang Araw ng Karapatang Pantao, ating subukan kung gaano katotoo ang mga human rights organizations na ito sa pakikibaka para sa karapatan ng mga manggagawa. Hindi lang marinig kundi makasama mismo sila sa pakikibaka laban sa mga inhustisyang ito. Pero kami’y nangangamba, baka magsermon pa ang mga human rights advocates na ito at sabihin sa atin: “Bakit ba kayo nakikialam sa aming palakad?”
Sa ating Konstitusyon, may nakasaad tungkol sa karapatang pantao. Ito’y nasa Artikulo III na may pamagat na “Bill of Rights” habang nasa Artikulo XIII naman ay “Social Justice and Human Rights”. Dito’y nasusulat ang mga batayang karapatan ng bawat tao at ng mamamayang Pilipino. Kung tutuusin, paboritong pampalubag sa mamamayan ang mga karapatang nakasaad sa Konstitusyon. Anuman daw ang depekto ng Konstitusyon, ginagarantiyahan naman daw nito ang mga demokratikong karapatan ng mamamayan, di gaya noong panahon ng diktadura ni Marcos. Nakasaad sa “Bill of Rights” na pantay ang karapatan ng mahirap at mayaman. Ngunit kung aaraling mabuti ang mga karapatang nakasaad dito, nagsisilbing konswelo-de-bobo lamang ito sa mahihirap, dahil mga dekorasyon lamang ito sa kasalukuyang burgis na Konstitusyon.
Anong klaseng demokrasya ng nakapundar sa Konstitusyong itokung palaging nananaig ang malakas sa mahina? Kahit parehasin mo ang karapatan ng manggagawa sa kapitalista, ng magsasaka sa asendero, ng makapangyarihan sa walang kapangyarihan, tiyak na lalampasuhin ng mayaman ang mahirap. Ito ang reyalidad ng demokrasya sa kasalukuyang Konstitusyon. Kailan ba namayani ang mga maralita sa maimpluwensiya at makapangyarihan?
Sa sistema ng hustisya sa bansa, agad nabibitay ang nagkasalang mahirap kaysa nagkasalang masalapi at makapangyarihan. Sino ba si Leo Echegaray kung ikukumpara kina Lucio Tan at Imelda Marcos? Kahit sa usapin ng repormang elektoral, ang laging namamayani sa eleksyon ay ang mga pulitikong may kakayanang bumili ng boto,armas at mga goons. Posible bang lumustay ang mga mahihirap ng milyun-milyon para lamang manalo sa eleksyon? May magagawa ba ang ilang representante ng sektor na nakaupo sa pamahalaan para isulong ang mga demokratikong interes ng mamamayang Pilipino?
Mananatiling huwad ang “human rights” na ito kung ang mismong sistema ng lipunan ay hindi nagbabago. Hangga’t patuloy na lumalaki ang agwat ng mahirap at mayaman, ang makikinabang lang sa “human rights” na ito ay ang maykayang maka-afford nito.
ni Gregorio V. Bituin Jr.
(Mula sa Maypagasa magasin ng Sanlakas, Disyembre 1999, pahina 17)
Noong 1948, idineklara ng United Nations ang ika-10 ng Disyembre bilang Pandaigdigang Araw ng Karapatang Pantao o Universal Human Rights Day. Ito’y bilang tugon sa mga paglabag sa karapatangpantao na umiral noong Ikalawang Daigdigang Digmaan, kung saan sinakop ng Germany ang Poland, pati mga karatig-bansa nito upang ubusin ang buong lahing Hudyo. Sinundan ang mga pananakop na ito ng Fascist Italy at Imperialist Japan. Dahil sa milyun-milyong katao ang namatay sa mga digmaang ito, nagkaroon ng aral ang sangkatauhan. Mahigit apat na buwan nang naitatatag ang bansang Israel, na naging tahanan ng mga Hudyo, nang gumawa ng isang deklarasyon ang mga bansang kasapi ng United Nations upang kilalanin ang mga karapatan ng tao. Kilala ito ngayon bilang Pandaigdigang Pahayag hinggil sa mga Karapatang Pantao o Universal Declaration of Human Rights (UDHR).
Ang karapatang pantao ang mga batayang karapatan kung saan kinikilala ang pagiging tao ng isang tao. Ang kanyang dignidad at karapatang mabuhay ng marangal at may payapang isipan ang iniingatan ng mga karapatang ito. Dito sa ating bansa, maraming human rights organizations ang gumugunita sa Universal Human Rights Day tuwing Disyembre 10 bilang tanda ng paggalang sa mga karapatang ito. Bakit kailangang gunitain ito? Maraming karapatang pantao ang nalalabag, hindi lang ng karaniwang mamamayan, kundi ng mismong mga nasa poder.
Pasimplehin na lang natin: isyu ng manggagawa. Ito ang nakasulat sa UDHR, Artikulo 23: “(1) Everyone has the right to work, to free choice of employment, to just and favourable conditions of work and to protection against employment. (2) Everyone, without any discrimination, has the right to equal pay for equal work. (3) Everyone who works has the right to just and favourable remuneration ensuring for himself and his family an existence worthy of human dignity, and supplemented if necessary, by other means of social protection. (4) Everyone has the right to form and to join trade unions for the protection of his interests.”
Ating pansinin, nakikita ba natin kung may mga ginagawa nga ang maraming human rights organization at advocates dito sa ating bansa laban sa union-busting, kaswalisasyon, demolisyon, paghahagis ng teargas ng mga pulis, hindi pantay na pagtingin sa mahihirap at mayayaman, atbp.? Bakit patuloy pa rin ang paglaganap ng mga paglabag sa karapatang pantao?
Nang sabihin ni Erap Estrada ang nakakainsulto sa mangggawang tanong na “Nakakain ba ang CBA?” at nang ninais ng taipan na si Lucio Tan na suspindihin ng sampung taon ang karapatang makipag-CBA ng mga manggagawa ng Philippine Airlines (PAL), walang boses na narinig mula sa maraming human rights organizations sa bansa upang ipagtanggol ang batayang karapatan ng mga manggagawa ng PAL. Maraming human rights organizations at human rights advocates sa ating bansa, pero hindi naman makita sa totohanang labanan, at hindi man lang magawan ng kaukulang aksyon ang usaping pangmanggagawa, gaya ng pakikibaka laban sa union-busting, kaswalisasyon, illegal lock-out, ilegal dismissal, CBA violations, strike ban at marami pang uri ng karahasan sa mga manggagawa. Ahhh, baka talagang walang alam ang mga human rights advocates na ito sa batayang karapatan ng mga manggagawa. Kawawa naman sila.
Ito ang ating hamon. Sa pagsapit ng Pandaigdigang Araw ng Karapatang Pantao, ating subukan kung gaano katotoo ang mga human rights organizations na ito sa pakikibaka para sa karapatan ng mga manggagawa. Hindi lang marinig kundi makasama mismo sila sa pakikibaka laban sa mga inhustisyang ito. Pero kami’y nangangamba, baka magsermon pa ang mga human rights advocates na ito at sabihin sa atin: “Bakit ba kayo nakikialam sa aming palakad?”
Sa ating Konstitusyon, may nakasaad tungkol sa karapatang pantao. Ito’y nasa Artikulo III na may pamagat na “Bill of Rights” habang nasa Artikulo XIII naman ay “Social Justice and Human Rights”. Dito’y nasusulat ang mga batayang karapatan ng bawat tao at ng mamamayang Pilipino. Kung tutuusin, paboritong pampalubag sa mamamayan ang mga karapatang nakasaad sa Konstitusyon. Anuman daw ang depekto ng Konstitusyon, ginagarantiyahan naman daw nito ang mga demokratikong karapatan ng mamamayan, di gaya noong panahon ng diktadura ni Marcos. Nakasaad sa “Bill of Rights” na pantay ang karapatan ng mahirap at mayaman. Ngunit kung aaraling mabuti ang mga karapatang nakasaad dito, nagsisilbing konswelo-de-bobo lamang ito sa mahihirap, dahil mga dekorasyon lamang ito sa kasalukuyang burgis na Konstitusyon.
Anong klaseng demokrasya ng nakapundar sa Konstitusyong itokung palaging nananaig ang malakas sa mahina? Kahit parehasin mo ang karapatan ng manggagawa sa kapitalista, ng magsasaka sa asendero, ng makapangyarihan sa walang kapangyarihan, tiyak na lalampasuhin ng mayaman ang mahirap. Ito ang reyalidad ng demokrasya sa kasalukuyang Konstitusyon. Kailan ba namayani ang mga maralita sa maimpluwensiya at makapangyarihan?
Sa sistema ng hustisya sa bansa, agad nabibitay ang nagkasalang mahirap kaysa nagkasalang masalapi at makapangyarihan. Sino ba si Leo Echegaray kung ikukumpara kina Lucio Tan at Imelda Marcos? Kahit sa usapin ng repormang elektoral, ang laging namamayani sa eleksyon ay ang mga pulitikong may kakayanang bumili ng boto,armas at mga goons. Posible bang lumustay ang mga mahihirap ng milyun-milyon para lamang manalo sa eleksyon? May magagawa ba ang ilang representante ng sektor na nakaupo sa pamahalaan para isulong ang mga demokratikong interes ng mamamayang Pilipino?
Mananatiling huwad ang “human rights” na ito kung ang mismong sistema ng lipunan ay hindi nagbabago. Hangga’t patuloy na lumalaki ang agwat ng mahirap at mayaman, ang makikinabang lang sa “human rights” na ito ay ang maykayang maka-afford nito.
Walang komento:
Mag-post ng isang Komento